تاریخچه تاسیس روابط عمومی      

شیوه نـوین روابط عمومی در ایـران با ملی شدن صنعت نفت هـمزمان است، وزارتخــانه ها و سازمانـهای زیادی به منظور نشر اخـبار و ارائه عملـکرد انجـام شده و ارتباط مردمـی و تسلط برافکار عمومی و ایجاد ارتباط با رسانه های همگانی نیاز خود را در این زمینه احساس کرده و روابط عمومی را به شکل نخستین آن آغاز کردند.

نخستین روابط عمومی در ایران به طور رسـمی در مرداد ماه سال 1332 شمسی در شرکت سابق نفت ایران آغاز به کار کرد واولین گردانندگان آن دکتر نطقی استاد علوم ارتباطات و شاعر ونویسنده معاصر مرحوم ابوالقاسم حالت بودند که بعدا استاد ابوالفضل مرعشی نیز به این جمع پیوست.

در بسیاری از سازمانها و ادارات تا سال 1345 اداراتی به نام تبلیغات و انتشارات و یا انتشارات و اطلاعات فعالیت می کردند که از این تاریخ به بعد نام این ادارات به روابط عمومی تغییرکرد.در سـال 1345 مسئولان شرکت ملی نفـت ایران ، موسسه مطبـوعاتی کیـهان ، دانشگاه تهران و وزارت اطلاعات و جهانگردی وقت به فکر تاسیـس یک مرکز آموزش عالی برای رشته روابط عمومی افتادند.

این مرکز یک سال بعد افتتاح شد و بیش از صد نفر دانشجو از میان فارغ التحصیلان دوره دبیـرستان را جهت تحصیل در دوره لیسانس روابط عمومی پذیرفت این مرکز درآغاز نام مؤسسه عالی مطبوعات و روابط عمومی را برای خود برگزید.

این مؤسسه پس ازچندی نام (مؤسسه علوم ارتباطات اجتماعی) را به خود گرفت و بعدها به (دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی) تغییرنام داد و تا سال 1358 به فعالیت مشغول بود . درطول 13 سال فعالیت این دانشکده نزدیک به هزار نفر موفق به اخذ مدرک لیسانس روابط عمومی از آن شدند.

آشنایی با پایه گذار روابط عمومی علمی در ایران

دکتر حمید نطقی ، در 11 شهریور 1299 هجری شمسی در تبریز متولد شد. و در این شهر تحصیلات ابتدایی خود را آغاز کرد و سپس با خانواده خویش به شهر آستارا مهاجرت نمود و در مدرسه ، حکیم نظامی ، این شهر به ادامه تحصیل پرداخت. دکتر (نطقی) سپس به تهران آمد و در دانشکده حقوق دانشگاه تهران به تحصیل مشغول شد ودر سال 1321 با درجه لیسانس از این دانشکده فارغ التحصیل و تحصیلات خود را در رشته حقوق قضایی و در مقطع دکتر ا در دانشگاه استانبول آغازکرد. دکتر (نطفی) در سال 1327 به ایران بازگشت ودر سال 1330 به مدیریت روابط عمومی شرکت نفت منصوب شد و ازآن زمان به بعد فعالیت های خود را در زمینه روابط عمومی آغازکرد . پس از تاسیس (موسسه عالی روز نامه نگاری و روابط عمومی) در سال 1346 از دکتر (نطقی) جهت مدیریت گروه روابط عمومی و تدریس دروس تخصصی این رشته دعوت به عمل آمد . در نتیجه وی از شرکت ملی نفت ایران جدا و کار خود را به طور تمام وقت در این مؤسسه آغاز کرد.

دکتر (نطقی) در سال 1351 جهت بررسی نحوه آموزش رشته روابط عمومی در دانشکده های آمریکا و تهیه و تـدوین یک برنامه جامـع آمـوزشی این رشته ، سفری بـه این کـشور نمود و پس از این سـفر تحقیقاتی برنامه پیشنهادی خود را به شـورای عالی دانشکده علـوم ارتباطات اجـتماعی تقدیم نمود که مورد تایید و تصویب مسئولین قرار گرفت . دکترنطقی تا سال 1357 مصادف با انقلاب اسلامی در سمت خود به عنوان رئیس اداره روابط عمومی باقی بود . وی در سال 1350 کتاب ، مدیریت و روابط عمومی ، را تالیف نمود . دکترنطقی ، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، با توجه به حذف رشته روابط عمومی از نظام آموزش کشور ، همچنان به فعالیتهای آموزشی ، پژوهشی و مشاوره ای خود در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی که نام جدید همان مؤسسه عالی روز نامه نگاری و روابط عمومی بود، ادامه داد. درپی تلاش های ایشان و آقای دکتر ، کاظم معتمدنژاد ، مجددا در سال 1366 رشته روابط عمومی به عنوان یک رشته در مقطع کارشناسی مورد تصویب شورای عالی برنامه ریزی وزارت فرهنگ و آموزش عالی قرار گرفت . در سال 1377 از دکتر نطقی در مراسمی که توسط انجمن روابط عمومی ایران برگزار شد قدردانی بعمل آمد ودرسال 1378 با تربیت هزاران شاگرد ، که هرکدام امروزه خود استاد در این رشته می باشند جهان را ترک و به ملکوت اعلا پیوست.

پیدایش روابط عمومی نوین درجهان

اصطلاح روابـط عمومی به مفهوم کنونی نخستین بـار در سال1897 در سالنامه یـک مؤسسه راه آهن آمریکا مطرح شد و فعالیت آن بـه شکل کنونی اززمانی آغاز شد که مؤسسه های اقتصادی ودولتها افکارعمومی رادرسرنوشـت خود مؤثردانسته ودریافتند که فقط ازطریق روابط عمومی است که می توان اذهان عمومی را مجذوب کرده و به فعالیت خود رونق بخشند. در سال 1964 میلادی فاینانشنال تایمز از(روابـط عمومی) به عنوان صنعتی بـزرگ نام بـرد.

هم اکنون روابط عمومی بویژه دررشتـه هایی مانندعلوم اجتماعی و مدیریـت مقام والایی کسب نموده و بـه عنوان یکی از شعب تخصصی علوم اجتماعی در دانشگاهها تدریس می شود. هرچند روابط عمومی پیشینه ای به اندازه کل تاریخ دارد اما ابزارهایی که در این جهت مورد استفاده قرارگرفته شاهد تغییر و تحولاتی عمیق بوده است .بخصوص بعد از جنگ جهانی اول تـوجه خاصی به روابط عمومی علمی شد و در سالهای بـعد از جنگ دوم جهانی به این اهمیت افزوده شد.

(لیوی لی) خبرنگار اقتصاد مطبوعات آمریکا نخستین کسی بـود که دفتر روابط عمومـی را به شیوه نوین امروزی درشهر نیویورک درسال 1906 تاسیس کرد و از همین رو بـه پـدر روابط عمومی درسراسرجهان معروف است و اصول تکنیکی را که امروزه کارشناسان روابط عمومی بـه کار می بـرند ابداع نمود واعتماد داشت تبلیغ و انتشار مطالب درباره شخص یـا سازمانی در صورتی کـه با عمل صحیح تایید و پشتیبانی نشود بی فایده خواهد بود.

انجمن جهانی روابط عمومی

درسال 1955 به منظور برقراری ارتباط بین دست اندرکاران وعلاقمندان روابـط عمومی درسطح جهان و بـاهدف توسعه و پیشرفت ایـن رشته و ایجاد نهادهای بین المللی وتخصصی برای هماهنگی تـلاش ها وتبادل تجارب بین همه کارگزاران روابط عمومی در سطح جهانی و از میـان برداشتن مشکلات و موانع آن وتلاش برای افزایش اهمیت، ضرورت و جایگاه روابط عمومی در تحقق اهداف مدیران و سازمان ها، انجمن تخصصی به نام (انجمن جهانی روابط عمومی) بوجود آمد.

این سازمان جهانی تاکنون بـه عنوان فراگیرترین و اثرگذارتریـن سازمان حرفه ای و تخصصی روابط عمـومی درسطح جـهان شناخته می شود و بـا فعالیت ها و اقدامات گوناگون درتوسـعه و تکامل ایـن رشته بسیار مؤثر بوده است.

تلاش های این سـازمان جهانی در طول 46 سال عمر خود باعث شده است فعالیت های روابط عمومی از سوی مدیـران به عنوان اقدامات مدیریتـی حساس، پراهمیت و ضروری شناخته شده و عملـکردها درسطح کارشناسانه ترین، مطلوب تر و نوآورانه تری انـجام گیرد. و افق های تازه تری پیش روی آن به نسبت سایر عرصه های مدیریت گشوده شود.

کنگره جهانی روابط عمومی

کنـگره جهانی روابط عمومی هر سه سال یـک بار در یکی از کشورهای جهان از سوی انجـمن جهانـی روابط عمومی، انجمن های قاره ای، ملی و مؤسسات روابط عمومی با شرکت صدها کارشناس، استاد و پژوهشگر روابط عمومی تشکیل می شود.

در این کنگره روندها و چشم اندازهای آینده روابط عمومی و مسائل و مشکلات جهانی، قاره ای و ملی آن مورد تـوجه و تجزیه و تحلیل قرار مـی گیرد و سمت و سو و افق های حرکت روابط عمومی توصیه و ترسیم می شود. در  حقیقت  اقدامات  این کنـگره و مسابقه  دو سالانه  جهانی  روابط  عمومی  مکمل  یکدیگر می باشند و از تلاشهای توسعه بخشی روابط عمومی است‌ که از سوی انجمن جهانی روابط عمومی در کنار سایر فعالیت های این انجمن صورت می‌گیرد.

اساس و پایه روابط عمومی علم است

دریافت حقیقت یک جامعه از هویت خود و شرایط مطلوب و افق های آرمانی که برای آن جامعه ترسیم شده است کار دستگاهی بجز روابط عمومی نیست که این افق های پیش رو را به سازمان از یک طرف و به مردم از سوی دیگر معرفی کند، که این کار فرهنگی از لحاظ محتواست تا در جامعه به یک باور جمعی تبدیل شود و غرور و اعتماد به نفس ملی ایجاد کند و مردم آگاه باشند که حرکت روبه رشدی وجود دارد که آینده را برای آنان می سازد. با این نگرش مدیریت حوزه روابط عمومی بسیار وسیع تر از مدیریت های تخصصی سایر بخش هااست، هر بخش تخصصی در دستگاه ها به دو شاخه اصلی و فرعی تقسیم می شوند که روابط عمومی جزء شاخه اصلی محسوب می گردد. چشم انداز روابط عمومی در عصر رسانه اطلاعات و ارتباطات روبه توسعه است، باطبع در این زمان روابط عمومی دیجیتال کارکرد مؤثرتری دارد. استفاده از زیر ساخت های الکترونیک و سایت های اطلاع رسانی و وبلاگ ها و همچنین ارتباطات رسانه های مکتوب و تصویری از عوامل مؤثر در مقوله اطلاع رسانی، ارتباطات و تبلیغات اند که می تواند مورد استفاده روابط عمومی قرار گیرد. انتظارات از روابط عمومی ها روابط عمومی ها موظفند تا توقعات جامعه را سازماندهی کرده و ارتباطات لازم رسانه را برای دستگاه های متبوع خود فراهم کنند، روابط عمومی ها باید برنامه هایی هم برای چگونگی تخصیص اعتبار به بخش های مختلف دستگاه های خود داشته باشند، در واقع طوری عمل کنند که هر کسی در هرجا به جای پیگیری مطالبات خود از بالاترین مقام آن سازمان روابط عمومی را برای دریافت پاسخ مطالبات خود انتخاب کرده و بتواند از مسیر روابط عمومی پیگیر مسائل خود باشد. اساس و پایه روابط عمومی ها علم است، روابط عمومی ها اگر به صورت تخصصی و حرفه ای به کار خود بپردازند، جایگاه خود را اثبات می کنند . جامعه جهانی، جامعه ایده آلی است که در آن همه عنصرهای اطلاع رسانی فعال باشند مهم ترین عنصر فهم یکدیگر و تفاهم متقابل است و اینکه درک نمائیم برای هم آفریده شده ایم، فلسفه ارتباطات و روابط عمومی جهان، ربط و وصل است، امیدوارم با به فعالیت درآمدن توانمندی های روبه گسترش روابط عمومی ها، انتظار نسل جوان از این حوزه بخصوص در زمینه روابط عمومی الکترونیک برآورده شود.